GİRESUNLU BİR BAŞHOCA ve MÜFTÜ: ALİ RIZA EFENDİ (1849-1912) II

GİRESUNLU BİR BAŞHOCA ve MÜFTÜ: ALİ RIZA EFENDİ (1849-1912) II

2-Öğrenim Hayatı
Ali Rıza Efendi, ilköğrenimini Giresun’da Sıbyan Mektebi’nde gördükten sonra bir süre medreseye devam etmiştir. Trabzon Vilayeti Sâlnâmesi’ne göre 1869’da Giresun’da köylerle birlikte 15 medrese bulunduğu ve bu medreselerde 215 öğrenci ile 11 müderris olduğu bilinmesine rağmen Ali Rıza Efendi’nin hangi medreseye gittiğini tespit edemedik.
Giresun’daki medreseden ayrılan Ali Rıza Efendi, İstanbul’a giderek Fatih’te bulunan Akdeniz (Bahr-i Sefîd) Tetimme-i Sânî ve Yüksek Kaldırım’da bulunan İsmet Bey Medreselerine devam etti. Bu medreselerde okutulan dersleri başarı ile vererek mezun oldu. 1875 yılında Darülmuallimîn Rüşdiyesi’ne girdi. Darülmuallimîn Rüşdiyesi’nde Ali Rıza Efendi’nin oldukça başarılı bir öğrencilik hayatı geçirdiği aldığı notlardan anlaşılmaktadır. Ali Rıza Efendi’nin Darülmuallimîn Rüşdiyesi’nin birinci sınıfında sene sonunda yapılan sınavlardan aldığı notları şu şekildeydi: Arapça 7, Farsça 9, hesap 10, cebir 10, hendese 9, tarih 7, coğrafya 9, usul defteri 9, rik’a 10, Türkçe ve imlâ 7, inşa 6, resim 10, usül-i tedris 8. 5 Ocak 1879 tarihli şehadetnâme suretine göre Ali Rıza Efendi’nin öğretmenleri ise İsmail Hakkı, Mehmet, Mehmet Sait, Mehmet Asım, Mehmet Rıfat, Abdülkerim, Mehmet Şakir, Mustafa, Karabet ve Rüstem Vasfi beylerdi. Notlarının toplamı 111 olarak hesap edilen Ali Rıza Efendi derece itibarıyla âlâ (iyi) sayılmıştı. İlk yılın sonunda not ortalamasının 8.53 olması da bunu doğrulamaktadır.
Darülmuallimîn Rüşdiyesi’nden mezun olan Ali Rıza Efendi, daha sonra Fatih Camii Dersiamlarından Hafız Ahmet Şakir Efendi’nin derslerine de devam etmiş ve kendisinden 1884’te (1300) icazetnâme almıştır. Bu şekilde öğrenim hayatını noktalayan Ali Rıza Efendi, kendi ifadesiyle Türkçe dışında Arapça ve Farsça’ya da okuyup yazacak ve konuşacak kadar hâkimdi.

3-Öğretmenlik Hayatı
a-Cebele-i Edhemiye Rüşdiyesi
Ali Rıza Efendi’nin ilk memuriyeti 31 Ocak 1879’da işbaşı yaptığı Cebele-i Edhemiye Rüşdiyesi öğretmenliğidir. O, Cebele-i Edhemiye Rüşdiyesi’nde ikinci öğretmen (muallim-i sânî) olarak çalışan Mahmut Efendi’nin 19 Aralık 1878’de azledilmesi üzerine atanmıştı. Rüşdiye okullarının bugünkü eğitim sistemimizde tam olarak karşılığı yoktur. Bununla birlikte bu okulları, ilk mekteplerin üstünde ve lise seviyesinin altında ortaokul seviyesinde eğitim veren bir okul şeklinde değerlendirmek mümkündür. Ali Rıza Efendi, Cebele-i Edhemiye Rüşdiyesi’ne 600 kuruş maaşla muallim-i evvel olarak atandığı sırada 30 yaşındaydı. Bu tarihte Cebele-i Edhemiye, Suriye Vilayeti’nin Trablusşam Sancağı’na bağlıydı. Ancak daha sonra Cebele-i Edhemiye günümüzde Suriye’nin Lazkiye Sancağı’na dahil edilecektir.
31 Ocak 1879’da Cebele-i Edhemiye Rüşdiyesi’nde öğretmenlik mesleğine başlayan Ali Rıza Efendi, 13 Nisan 1880’de istifa etti. Ali Rıza Efendi’nin istifa gerekçesi ise Suriye’nin havasına uyum sağlamakta zorlanmasıydı. Karadeniz iklimine alışmış olan Ali Rıza Efendi, Cebele-i Edhemiye’de ancak bir sene, iki ay, on üç gün çalışabilmişti.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?