RAMAZANDA TÖMBELEKÇİLİK

RAMAZANDA TÖMBELEKÇİLİK

Önce tömbelek nedir? Onu tarif edelim.Ramazan gecelerinde,uyuyan,sahur vaktini ayar edemeyen,,davulun zurnanın olmadığı,çalar saatin bulunmadığı köylerde,bir çeşit eğlence olsun,çocukların cepleri para görsün diye yapılan geleneksel bir işlevdir. Tömbelek için eski bir teneke parçası,boş yağ kutuları veya kullanılmış bakır kaplar kullanılır.Bir dal ve ince demirle bu metal kaplara vurularak sesler çıkarılır.
Ramazan gecelerinde tömbelekçiliğe birden fazla kişi ile gidilir.Bir kişi çalar,bir kişi söyler, katılan varsa diğerleri koro halinde iştirak eder.En saygın ve ağabeyi pozisyondaki, verilen para ve armağanları toplar.
Uzun bir gece tömbelekçilik yapan gurubun birinin sırtında çanta ve camadan bulunması elzemdir.Zira hep para verilmez.Kimi aileler meyve,şeker,tatlı,kavrulmuş mısır unu helvası ve çeşitli armağanlar ikram eder.
Tömbeleğe çıkma saati akşam dokuzda başlar,gece saat üçe kadar devam eder.Boş evlere gidilmez.
Tömbelekçılere daha ziyade bozuk paralar verilir.En geçerli rakam bir liralıklardır.Zengini kapısında daha fazla gürültü yapılır.
Tömbelek çalanlara para ve hediyelikler verildiği gibi;kimi gaddar ve asabi kimseler küllenmiş sıcak su,kaynamış su,yal suyu ve bulaşık suyu dökerek kapıdan uzaklaştırma ve kovma tepkisi gösterir.
Gece toplanan hasılat,katılanlara ağabey tarafından eşit şekilde paylaşılarak dağıtılır.
Tüm gece müddetince bir köyden az olmamak üzere tüm evlerin kapısına uğramak şarttır.Köyde değneksiz gezilmez.
Bir eve yaklaşınca hep birlikte:

Tömbeleğim ekim büküm,
Var sırtımda davul yüküm.
Gece geldim kapınıza,
Selam verdim yapınıza.

Ocak başında maşa,
Kaldırdım vurdum taşa.
Bir yirmi beşlik verirsen,
Senin adın Enver Paşa.

Patlıcanı haşladılar,
Dön dermeye başladılar.
Cami yanından geçerken,
Fenerimi taşladılar.

İstanbul’un minaresi,
Doksan dokuz pençaresi.
Hanımlar çıkmış seyrana ,
Yandı da pilav tencaresi.

Sıçan gelir takır tukur,
Ben de sandım kilim dokur.
Verin verin gidelim,
Bizi ecinniler okur.

Şekerim var ezilecek,
Kıl elekten süzülecek.
Verin verin gidelim,
Çok yerler var gezilecek.

Buna benzer bir çok maniler okunur.Teneke ve kaplara ritmik vuruşlar yapılır.

Kalkmayan,direnen,susan,ışığını yakmayan kişilere ise;

Selamımı almazsanız,
Daha gelmem kapınıza,
Evin başından geçerken,
Bastım cıvık bo..nuza.

Diye tepki koyup kapıdan uzaklaşılır.

55 yıl önceden bir ramazan geleneği anlattım.İçimden “nerede o ramazanlar” diyerek.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?