Fındığı anlatmaya devam ediyoruz.
7-Fındık Harmanda: Memkeleketimizde düz alan bulmak zor olduğundan bahçeden toplanan fındıkların harman safahatı da pek çetin geçer. Fındıkları harmanlamak ve patozdan sonra kurutmak için geniş harmanı olanlar için işler daha kolaydır. Fındıklar bahçelerden binbir güçlükle toplanıp harmanda toplanır.Bundan sonra patoz beklenir.Patoz gelene kadar fındık bu haliyle kurumaya bırakılır ki böylece hem fındık randımanlı olur hem de patoz fındığı daha kısa sürede ve daha temiz çekmiş olur.
8-Fındık Patoza Veriliyor: Fındığın makinalarla ayıklanması için “Fındık Çekmek“ ifadesi kullanılır. Fındık eskiden çok daha zor şartlarda kavsulundan ayrılıyordu.Bundan 25-30 seneye kadar iki tür makina vardı.Birincisi çekme makinası ki iki kişinin yardımıyla tamamen elle kullanılır ve fındık bununla çekilirdi.Bu çekme makinasıyla sabahlara kadar fındık çekilirdi.Bu aletle çekilen fındık daha sonra yine elle kullanılan savurma makinasında savrulurdu.Tabi bu makina da fındığı tamamen temizleyemiyordu.İş en son aşamada el ile ayıklamaya kalıyordu.Yani makinaların ayıklayamadığı fındıklar imece usulü insan eli ile ayıklanıyordu. Daha sonra zaman değişti mazotlu fındık çekme motorları icad oldu. Bunların köye gelmesi devrim niteliğindeydi elbet. Köyde araba yolu henüz yoktu bunlar kullanılırken. Dolayısıyla bunlar ya katırla ya omuzda taşınırdı ki bu aletin sadece motoru 60 kilo idi. Bu motorun Kurugeriş’te ta Köprübaşı nahallesinden Harman mahallesine sırtta taşındığını bir düşünsenize.Yeni nesile hayal gibi gelir ama biz yaşadık o günleri. Daha sonra devir değişti bu motorlar da tarihe karıştı ve köye 1991 yılında araba yolunun gelmesiyle birlikte patoz devri de başlamış oldu. Halen fındıklarımızı bu patozlarla çekiyoruz.Bu patozlara önceleri sepetlerle fındık koyuluyorken sonraları hortumla fındığı içine çekenleri çıktı.Şimdi çok daha kolay çekiliyor fındıklar.
9-Fındık Kurutuluyor: Fındık patoza verilip kavsulundan ayıklanınca sıra gelir kurutmaya.Havalar güzel olursa bir kaç gün içinde kurutularak çuvallanır.Havalar yağışlı giderse işler çok daha zordur.Hele kapalı harmanı olmayanlar için daha da zordur.Hiç unutmuyorum 2007 yılında fındığı kurutma zamanında havalar bozuk gidince Çağmano Nuri’nin Şaban fındıklarını kamyonuna yükleyip kurutmak için yaylaya götürmüş(Yaylalarda havalar daha güzel oluyor bazen) ve orada kurutarak geri getirmişti.
10-Fındık Pazarda: Kurutma işlemi tamamlanınca artık fındığı pazara indirme vaktidir.Ancak fiyatlar beklenenin altında ise biraz bekletilir.Üreticinin depolayacak güvenli yeri yoksa ya hemen satar ya da şehre inerek emanete verir. Ancak emanete vermek piyasayı olumsuz etkilediğinden son senelerde “Fındığı emanete vermeyin“ kampanyaları düzenleniyor.Gurbetçilerimiz ise fındığını bir an evvel satarak gidiyor.Zira okulların açılma vaktidir ve öğrencilerin de ihtiyaçları bir an evvel karşılanmalıdır.Bu yüzden gurbetçinin bekleyecek zamanı da yoktur.Borcu-harcı olanar da fiyata bakmadan satmak zorundadır.Zira borç gırtlağa dayanmıştır.Yıl içinde “Fındık Sonu Veresiye“ diyerek yemiş, içmiş ,giymiş borçlanmıştır.Artık borç ödeme zamanıdır.Geri kalanlar ise fındık para edecek diye genelde Mart ayını bekler. Fındığı depoya kaldırır.Ya da emanete verir.
İşte fınıdığın serüveni kısaca böyledir.Şimdi siz karar verin bakalım.Fındık toplamak kolay işmiymiş, fındık çok mu pahalıymış?