Kütüphane, kitap vb gibi her türlü fikir ve sanat ürününü bir araya getirip düzenleyerek okuyuculara sunan kuruluş, kitaplıktır. Ömrünü kütüphanelerde kitaplar arasında araştırma yaparak geçiren kimseye de “kütüphane faresi” denildiğini de hatırlatmak isterim. II. Mahmud döneminde değişik şehirlerde kurulan kütüphane sayısı arttığı gibi kasaba ve hatta köylerde bile kütüphaneler oluşturulmuştur. Taşrada yer alan Keşap nahiyesinde 1888 yılında bir kütüphane kurulmuştur. Bu kütüphane hamiyetli [Tekbaşzâde] Mustafa Murad Bey’in delaletiyle hayır sahipleri tarafından Keşap kasabasının yakınında Kalecik/Hisarüstü köyünde inşa edilerek tamamlanan ve açılan Hamidiye medresesi bünyesinde yer almıştır. Yüzden fazla talebe on dokuz hücreli oda ve bir dershanesi olan medresede ders görmektedir. Bu medreseye bu sırada bir kütüphane kurulması gündeme gelmiştir. Kütüphane, Mustafa Murad Bey’in kayınpederi ve Selanik’te oturan bidayet mahkemesi evvelliğinden emekli Rusçuk müftüsü Mehmed Nuri Efendi tarafından teberrüken medreseye vakfedilen toplam 58 kitapla tesis edilmiştir. Bu kitap bağışı ile tesis edilen kütüphaneden dolayı teşekkür edilmekte ve memleketin ilerlemesine ve umum imaretin hüsn-i hizmeti görülebileceği belirtilmektedir. Tabi, teşekkür faslında Tekbaşzâde Mustafa Murad Efendi de bu teşekkürden payını almıştır.
1904 yılında ise müderris Çilesizzâde Mustafa Efendi, “Ribh/Faiz Nizamnamesi” gereğince 2.000 kuruşu “istirbah” üzere yani faize yatırarak gelir elde etmek üzere Hamidiye medresesine vakfetmiştir. Faize yatırılan meblağın geliri müderrise, medresenin tamir ve berkiltilmesinde kullanılacaktır (A. Yüksel, Keşap: Doğu Karadeniz’de Bir Kıyı Kasabası, İstanbul 2016, s. 194).
Hamideye medresesine vakfedilen kitaplar doğal olarak dinî ağırlıklı kitaplardır. Mesela bağış kitaplar arasında ilk başta iki adet Mushaf-ı Şerif gelmektedir. Yine iki cilt Feteva-yı Abdurrahim (fıkıh), Feraiz, Feteva-yı Behçet (fıkıh), Dibace şerhi, on sekiz adet Mecmua-i İlmiye ve saire, bir adet İsaguci haşiyesi, bir adet Tasavvurat-ı Seydi (mantık), bir adet Seydi Ali zâde şerhi, Feteva-yi Ankaravi (fetva), bir adet Tuhfe-i Vehbi (sözlük), bir adet Tahmis Kaside-i Bürde, bir adet Kavaid Mecmuası, Feteva-yi Üskübî, Kitab-ı İfsa, bir adet Çelebi, üç adet Karatepeli, bir adet Neticetü’l-Fetva, Hadis-i erbain (hadis),
