Yazımızın birinci bölümünde Karadeniz Bölgesindeki sel ve heyelan üzerine inceleme ve gözlemlerimizi aktarmıştık, bu bölümde ise sel ve heyelanlara karşı alınacak önlemleri aktaracağız.
Sel ve Heyelanların başlıca nedenleri, Yamaç eteklerinin alttan oyulması,Yamaca ek bir yük binmesi, Sızıntı suları ile toprak katmanlarının değişmesi, Yüzey altı suları tarafından bir kayma zemini oluşturulması, Altta bir yöne doğru eğimli geçirimsiz tabakanın bulunması halinde, toprağa içine filtre olan yağış suları bir tabaka boyunca akarak, üstteki kütle ile alttaki kütlenin bağlantısını zayıflatırlar. Sızıntı sularının yüzeye çıktığı alanda meydana getirdiği erozyonda, geçirimsiz tabakanın üstteki büyük dağ kütlesinin desteksiz kalmasına ve geçirimsiz tabaka üzerinde hızla kayarak “uçmasına” yol açar.
Sel ve Heyelanı tetikleyen nedenler, Yağış şiddeti ve tekrarı, Şiddetli ve ardı sıra yağan yağmurlar, Toprağın geçirimliliğini etkileyen etmenler, Yamacın eğimi ve uzunluğu toprak erozyonunda önemli topoğrafik etkendir.
Doğu Karadeniz Bölgesinde yağışın fazla, arazinin çok eğimli olması erozyonun başlıca nedenidir. Orman alanlarını azaltma değil aksine çoğaltmak gerekmektedir.
Eğimli Orman arazisinin çay bahçesine dönüşümünde genellikle arazinin doğal dengesi bozularak erozyon artmaktadır.
Islah Önlemleri 1. Yağmur damlasının toprak yüzeyi üzerindeki tahripkâr etkisini ortadan kaldırmak.
2. Yüzeysel suların tehlikesizce akışını ve toprağa nüfuzunu sağlamak olarak iki ana başlıkta toplanabilir.
Bu meyanda %50 eğim üzerindeki orman alanlarının doğal haliyle korunması ve asla çay tarımına açılmaması, %50’nin altında eğime sahip arazilerde ise tekniğe uygun şekilde teraslama yapılması, Sap odun talaşı gibi cansız örtü (malçlama) ile toprak yüzeyinin örtülmesi.
Heyelanların Neden Olduğu Ekonomik Ve Toplumsal Kayıplar Heyelanlar yıkım ölçüsünde can ve mal kayıplarına yol açabilmektedir. Heyelanların neden olduğu tarımsal hasarlarda tarla, bağ ve bahçeler ile üzerinde ekili bulunan ağaç ve bitkiler heyelanla sökülerek yamaç aşağı taşınabilmektedir. Bitki toprak ilişkisi bozularak ürünler yerinden sökülüp tahrip olmaktadır. Ayrıca yamaçta bulunan bir bahçenin yerinden kayarak aşağıda başka birine ait araziye yerleşerek burada zarara neden olmaktadır.
Heyelanların Önlenmesi için Yapılması Gereken Çalışmalar Yamaç altı kenarına taş duvar beton duvar gibi yük koymak Yamaç şevlerinin korunması Teraslama ile yamaçların düzenlenmesi İyi projelendirilmiş drenaj sisteminin oluşturulması Yamacın kütle kaymasına neden olacak kısmının kazılması, Heyelana hassas yamaçtaki zeminin sertleştirilmesi Heyelanların sık görüldüğü veya görülme şansının yüksek olduğu yerlerde kütle hareketleri konusundaki çalışma ve araştırmaların aralıksız sürdürülmesi gibi başlıca önlemler sayılabilir.