FİSKOBİRLİK ORTAKLARI

FİSKOBİRLİK ORTAKLARI

Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden biri olan fındığın üretim ve satışında rasyonel çalışma yolları aramak üzere, 10 Ekim 1935 Perşembe günü, o zamanki adı ile Ekonomi Bakanının himayesi altında Ankara’da ‘BİRİNCİ ULUSAL FINDIK KONGRESİ’ toplanmıştır.

İki gün sonra da ‘TARIM SATIŞ KOOPERATİFLERİ VE BİRLİKLERİ KANUNU VE TARIM SATIŞ KOOPERATİFİ ANAMUKAVELENAMESİ’ adını taşıyan 2834 sayılı kanun kabul edilerek 2 Kasım 1935 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bu kanunun, genel gerekçesi; “Zirai faaliyet şubelerinin hangisinde olursa olsun, en önemli safha, ticari safhadır. Bir kelime ile satıştır. Yalnız istihsalde bulunmak başlı başına gaye değildir. Yapılan istihsali beynelmilel piyasaların verdiği imkân dâhilinde verimli şartlarda satabilmek lazımdır”.

Bu gerekçeye dayanarak yasanın çıkmasından 3 yıl 8 ay sonra; 14 Haziran 1938’de ORDU 17 Haziran 1938’de GİRESUN, BULANCAK ve KEŞAP 7 Temmuz 1938’de TRABZON Kooperatifleri kurulmuştur. Bu 5 kooperatif 28 Temmuz 1938’de kısa adı FİSKOBİRLİK olan Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliğini kurmuştur.

Fiskobirlik ve bağlı Kooperatifler 28.07.1938 tarihinden 30.04.1985 tarihine kadar 2834 sayılı, 30.04.1985 tarihinden 16.06.2000 tarihine kadar 3186 sayılı ve 16.06.2000 tarihinden itibaren ise 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun ve bu Kanunlara istinaden Bakanlar Kurulunca çıkartılan Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliği Ana sözleşmelerine göre faaliyetlerini sürdürmektedir.

1983’den beri ortağı olduğum, Fiskobirlik’in fındık için faydalı bir kurum olduğuna inanarak yıllarca daha başarılı olması için elimizden geldiğince mücadele ettik, ancak Dünya’nın en büyük kooperatifi olan birlik fındığın önündeki en büyük engel.

Bu kadar tekelci ve büyük bir kurumun karşısında yatırımcılar fındık mamulleriyle ilgi yatırımlar yapmaya yeni çeşitler üretmeye pazarda yer kapmaya çalışmadılar, çünkü rekabet edemeyeceklerine inandılar! Fiskobirlik’in aktif olduğu yıllarda iç tüketimimiz 30.0000 bin tonlar civarındaydı.

Devlet desteğinin kalkması ve Fiskobirlik’in özerkleşmesiyle birlikte yatırımcılar piyasada rekabet koşullarının oluştuğuna İnanarak fındıkla ilgili yatırımlar yapmaya çeşitler üretmeye mamulleri çoğaltmaya başladılar. Ürettikleri mamulleri satmak için pazarlama ihtiyacı duydular ve yollara düştüler. Malını satma hırsı fındığın tanıtımını ve pazarını yükseltti, bu sayede iç tüketimimiz 150.000 tonlar seviyesine çıktı. Demek ki serbest piyasa ekonomisi fındığın pazar payını ve gerçek değerini ortaya çıkardı.

Bundan hareketle fındığı belli bir fiyat endeksine göre alıp depolamak fındığa ve fındık üreticisine kardan ziyade zarar verdiği bunun yerine mamuller üretip ürettiği mamulleri pazarlamak ise talebi artırdığı için bir emtiaya olarak piyasada yüksek bir değer oluşmasına sebep oldu demek ki neymiş; Fiskobirlik fındık ve fındık üreticisi için kar değil zarar oluşturuyormuş. Bunun farkında olan Fiskobirlik aldığı fındığı şu anda ortak kurallarına göre değil EFİT A.Ş adına almakla birlikte bu ön görünün doğru olduğunu ispatlamaktadır.

Öbür yandan kooperatiflerin durumlarını idame ettirmek adına ortaklarından alması gereken katkı payı ortak üzerinden işlem yapılmadığı için ortaklara reysen rücu ettirilmiştir. Şahsen 6 yıldır fındık tarım şatış kooperatifine fındık vermiyorum, buna rağmen 4 adet aile karnemize 6.000 tl katkı payı rücu ettirilmiştir;

Buda demektir ki Fiskobirlik bundan sonra ortaklarına kar ettirmek’ den ziyade ortakları için bir avantaj değil yüktür. Kuruluş amacı ortaklarının ürününü en üst düzeyden paraya çevirmek olan kurum o denli hoyrat ve bilinçsiz, depoculuk kavramına göre yıllarca piyasadan kopuk olarak idare edildiği ve bu değerlere göre büyüdüğü için artık gövde başı tartmamaktadır. Serbest piyasa koşulları ise ani karar verip çabuk uygulama gerektirmektedir. Bu durum ise Fiskobirlik’in etkinliğini en alt seviye ye indirmektedir. Değerlendirmelerin bu pencereden yapılması bütün fındık üreticilerin menfaatinedir.

Sosyal Medyada Paylaşın:

1 Yorum

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?ömer Bostan. isimli kişiye mesaj yaz